Wettelijk beleid stof op de werkplek

Het wettelijk beleid van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met betrekking tot het werken met gevaarlijke stoffen is grotendeels terug te vinden in hoofdstuk 4 van het Arbobesluit.

Uitgangspunt is dat werknemers hun werk veilig en gezond kunnen doen en indien gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen, de blootstelling aan gevaarlijke stoffen zoveel mogelijk moet worden voorkomen. Werknemers moeten worden voorgelicht en er moeten passende maatregelen worden ingezet. In het Arbobesluit is opgenomen dat de maatregelen in een bepaalde volgorde worden genomen, volgens de arbeidshygiënische strategie. Voor werken met gevaarlijke stoffen is hiervoor een concretere uitwerking gemaakt in de STOP-strategie.

Werkgevers dienen te bepalen of werknemers veilig werken met gevaarlijke stoffen. Dit kan door de blootstelling aan een stof te vergelijken met de grenswaarde van de stof. Indien de blootstelling lager is dan de wettelijke of publieke grenswaarde dan kan men veilig werken. De Sociaal-Economische Raad beheert de databank Grenswaarden Gevaarlijke Stoffen op de werkplek. In deze databank zijn de grenswaarden terug te vinden die gelden in Nederland en andere landen.

Grenswaarde

De grenswaarde voor gevaarlijke stoffen wordt in principe vastgesteld op basis van het ‘drempelwaarde-effect’. Dat betekent dat bij concentraties er geen gezondheidseffecten aangetoond zijn onder de grenswaarde. Om die reden is het voldoende als de werkgever kan aantonen dat de blootstelling aan een stof beneden de wettelijke grenswaarde ligt.

Voor stoffen zonder ‘drempelwaarde-effect’, vaak kankerverwekkende en mutagene stoffen, en stoffen die allergieën aan de luchtwegen kunnen veroorzaken, geldt dit niet: ook onder de officiële grenswaarden zijn er gezondheidseffecten. Om die reden moet de blootstelling zo laag mogelijk worden gehouden voor dergelijke stoffen. Met andere woorden: wanneer de blootstelling onder de grenswaarde ligt maar het is technisch mogelijk de blootstelling nog verder te verlagen (bijvoorbeeld door toepassing Stand der Techniek), dan is de werkgever daartoe verplicht.

Er wordt dus onderscheid gemaakt tussen grenswaarden voor verschillende schadelijke stoffen. Voor stoffen met een grenswaarde zonder ‘drempelwaarde-effect’ gelden strengere normen. Zie ook informatie over de STOP-strategie.

STOP-strategie

Volgens de arbeidsomstandighedenwet moeten beschermende maatregelen worden gekozen in een hiërarchische volgorde, de arbeidshygiënische strategie. Deze strategie is voor gevaarlijke stoffen concreter uitgewerkt in de STOP-strategie.

Kijk voor meer informatie over het wettelijk beleid van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op www.arboportaal.nl.